Kamerorkest "Utrechtse Muziekacademie"
Orkest | Kamerorkest "Utrechtse Muziekacademie" |
Reeks |
Nederlandse première van het klarinetconcert van Berthold Goldschmidt |
Solist | 1 Mark Snitselaar, klarinet |
Programma |
In de jaren '80 van de vorige eeuw ontstond in Duitsland bredere belangstelling voor de muziek van componisten die onder het Nazi-bewind vervolgd waren vanwege hun ras, politieke overtuiging of modernisme. Een ogenschijnlijk merkwaardige combinatie, die echter in de dertiger jaren een gemeenschappelijk thema vertegenwoordigde: alle muziek die in strijd was met de beginselen van een 'reine Duitse muziekcultuur' werd verboden. Universiteiten werden 'gezuiverd' en kunstenaars moesten lid worden van de door Josef Goebbels - de minister van Propaganda - opgezette Reichskulturkammer. De nazi's maakten uit wat 'Duitse' kunst was en wat tot de zogenaamde entartete Kunst - ontaarde, on-Duitse kunst - moest worden gerekend. Alles wat als links, joods of pacifistisch - en dus entartet - werd beschouwd, werd verboden. De tentoonstelling 'Entartete Musik' in 1938 bevatte foto's en partituren van componisten die volgens de nazi's een toonbeeld waren van het 'Abbild des Triumphs von Untermenschentum, arroganter jüdische Frechheit'. Daar behoorden vrijwel alle joodse componisten toe; van Mendelssohn tot Berthold Goldschmidt; componisten met een socialistische of communistische signatuur als Erwin Schulhoff en nieuwlichters als Arnold Sch?rg met zijn 12-toons techniek.
Het komende concert speelt het UMA Kamerorkest van deze verboden ofwel "Entartete" muziek.
De Tsjech Erwin Schulhoff werd in 1894 in Praag geboren. Zijn werk wordt gecatalogiseerd onder de noemer "Entartete Musik". Zowel het muziekgenre als de periode, 'het interbellum", staan de laatste jaren meer en meer in de belangstelling. Dat zorgt ervoor dat Schulhoff c.s. nu de eer krijgen die zij verdienen. Schulhoff was een musicus die zich afzette tegen de gevestigde muziekscène en zich aangetrokken voelde tot het Dadaïsme. Hij bekeerde zich ook tot het communisme en wou naar Rusland emigreren. Maar daar staken de Duitse Nazi's een stokje voor door hem te interneren in een concentratiekamp waar hij aan tbc stierf in 1942. Als inspiratiebron voor zijn "entartete" muziek gebruikte Schulhoff elementen uit de Jazz; zowel ragtime als shimmy. Ook swing en step beïnvloedden zijn stijl. Jazz moest kunst worden en als zodanig wilde hij de soms felle ritmiek met door hem bijgevoegde absurde kanttekeningen en eigenzinnige passages inpassen in zijn composities. Deze elementen komen ook duidelijk terug in zijn tweede symfonie.
Berthold Goldschmidt heeft het Nazi-regime wel overleefd. Als zoon van een Joodse handelaar studeerde hij aan de Berlijnse Musikhochschule en werd er opgeleid tot componist en dirigent. In de herfst van 1935 emigreerde Goldschmidt naar Groot Brittannië, waar hij in 1947 de Britse identiteit verwierf. Hij werd snel aangenomen als bij de BBC als dirigent voor de omroeporkesten. Onder de indruk van de eerste klarinettist van het London Symphony Orchestra; Gervais de Pleyer, schreef Goldschmidt een klarinetconcert wat De Pleyer op 28 september 1955 voor het eerst speelde met het BBC Scottish Orchestra onder leiding van de componist.
Hoewel dus al ruim 50 jaar oud, is Goldschmidt's klarinetconcert in Nederland nog nooit uitgevoerd. Klarinettist Mark Snitselaar en het UMA Kamerorkest zullen daarom op het concert op 14 april de Nederlandse premiere voor hun rekening nemen. Mark zal op 16 mei a.s. zijn tweede fase opleiding klarinet aan de Fontys Hogeschool te Tilburg afronden met o.a. het spelen van dit concert. Het UMA Kamerorkest zal hem ook dan begeleiden. |
Concerten |
|
| |
| Reeks | Periode | Werken van | Concerten in |
| 30 jaar UMA |
nov 2024 | Piston, van Beethoven | Almere, Utrecht |
| La Voix Humaine |
jun 2024 | Poulenc | Utrecht |
| L'elisir d'amore |
mrt 2024 | Donizetti | Velsen |
| Najaar 2023 |
nov 2023 | Brahms, Rimski-Korsakov | Utrecht |
| Nederlandse première van Schuberts Symfonie D.708a |
jun 2023 | Schoeck, Schubert, Wagner | Utrecht |
| Vuurwerk met Beethoven |
jan 2023 | van Beethoven | Leiden, Utrecht |
| Strong on Oaks |
jun 2022 | Mendelssohn Bartholdy, Nyman, Wilms | Utrecht |
| Piano days met het UMA Kamerorkest |
mrt 2022 | Rossini, Schumann, Weill | Almere, Utrecht |
| Turandot |
okt 2021 | Puccini | Velsen |
| Najaarsprogramma 2020 |
nov 2020 | Mozart, Wilms, van Beethoven | Utrecht |
| Turandot |
mrt 2020 | Puccini | Velsen |
| Lustrumconcerten |
nov 2019 | Brahms, Strauss, van Beethoven | Amsterdam, Utrecht |
| Januari 2019 |
jan 2019 | Schubert, Wagner, Wolf | Utrecht |
| UMA Kamerorkest speelt Smit, Roussel en Mendelsohn |
jan 2015 | Mendelssohn Bartholdy, Roussel, Smit | Amsterdam, Utrecht |
| UMA kamerorkest ontmoet……..Koperkwintet Cu4 |
jun 2014 | van Beethoven | Utrecht |
| Lustrumconcerten: Die Walküre (1e akte) - Richard Wagner |
jan 2014 | Debussy, Wagner, von Gluck | Utrecht |
| Voorjaar 2013 |
jun 2013 | Debussy, Rimski-Korsakov, Shostakovich | Tilburg, Utrecht |
| Brahms en Rota |
mrt 2013 | Brahms, Rota | Amsterdam, Utrecht |
| Strauss & Beethoven |
jun 2012 | Strauss, van Beethoven | Amsterdam, Utrecht |
| Haydn - Profiev - Adams 2012 |
jan 2012 | Adams, Haydn, Prokofiev | 's-Hertogenbosch, Utrecht |
| Voorjaarsconcerten 2011 |
mei 2011 | Martinů, van Beethoven | Amsterdam, Utrecht |
| Januariconcerten 2011 |
jan 2011 | Brahms, Ginastera, Schönberg | 's-Hertogenbosch, Utrecht |
| Voorjaarsconcerten 2010 |
jun 2010 | Dvořák, Mendelssohn Bartholdy, Rimski-Korsakov | 's-Hertogenbosch, Utrecht |
| Januariconcerten 2010 |
jan 2010 | Keuris, Mozart, van Beethoven | 's-Hertogenbosch, Utrecht |
| Lustrumconcerten 2008 |
jan 2009 | Mahler, Mozart | 's-Hertogenbosch, Utrecht |
| Die Jahreszeiten |
jun 2008 | Haydn | Amsterdam, Utrecht |
| UMA Kamerorkest speelt Franse meesterwerkjes |
jan 2008 | Ibert, Ravel, Saint-Saëns | Amsterdam, Utrecht |
| Groot Concertkoor Amsterdam & UMA Kamerorkest 2007 |
jun 2007 | Puccini, Schubert | Amsterdam, Utrecht |
| Nederlandse première van het klarinetconcert van Berthold Goldschmidt |
apr 2007 | Goldschmidt, Mendelssohn Bartholdy, Schulhoff | Amsterdam, Utrecht |
| Januariconcert 2007 |
jan 2007 | Ligeti, Shostakovich, van Beethoven | Amsterdam, Utrecht |
| Februari 2006 |
feb 2006 | Brahms, Schumann | Amsterdam, Utrecht |
| Januari 2006 |
jan 2006 | Mozart, Schumann | Amsterdam, Utrecht |
| Voorjaarsprogramma 2005 |
mrt 2005 | Prokofiev, Tsjaikovski | Amsterdam, Utrecht |
|