|
| ||||||||
| Arnold Schönberg (13 september 1874 - 13 juli 1951) |
|---|
|
Arnold Schönberg moet zowat de eerste componist geweest zijn die opzettelijk "valse noten" componeerde, echter niet zonder eerst een theorie uitgewerkt te hebben waarin valse noten gewoon niet bestonden (de "emancipatie" van de dissonant). Hij werd geboren in Wenen op 13 september 1874. Zijn vader was koopman, en ook Arnold was voor een loopbaan in die branche voorbestemd. Behalve vioollessen op zijn twaalf was hij autodidact en hij begint in de stijl van Brahms en Wagner te componeren. Als hij vijftien is, sterft zijn vader; twee jaar later wordt hij bediende in een bank die kort daarna bankroet gaat. Schönberg besluit dan maar van de muziek te gaan leven. Hij neemt contrapuntlessen bij Zemlinsky en huwt diens dochter. Om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien instrumenteert en transcribeert hij operettes! Hij wordt dirigent van een zangvereniging van metaalarbeiders, en van het orkest van het "Bunte Theater" in Berlijn, een soort literair cabaret. Zijn allereerste werk werd gunstig onthaald: een traditioneel klinkend strijkkwartet. Al wat daarna kwam, werd echter jarenlang de zalen uitgefloten. Korte tijd was hij compositieleraar in Berlijn (op aanbeveling van Richard Strauss, die zijn "Gurrelieder" ter inzage had gekregen). In 1903 keert hij terug naar Wenen, en wordt er docent aan de Schwarzwaldschool. Daar vormt zich rond hem een avant-garde groep met o.a. Alban Berg, Anton Webern en Egon Wellesz. Hij sluit vriendschap met Mahler en Guido Adler, en gaat ook tekenen en schilderen. In 1910 geeft hij aan de Akademie für Musik in Wenen compositieles. Zijn "Harmonielehre" stamt uit die periode. Stilaan werd de naam Schönberg een begrip. Vanaf 1909 componeert hij nog uitsluitend atonaal. Van 1914 tot 1923 schept hij geen nieuwe werken, maar broedt een revolutionair systeem binnen de atonaliteit uit: de dodecafonie. Een grondreeks van twaalf halve tonen van het octaaf kan in drie variaties voorkomen: in kreeftegang (omgekeerde volgorde), in omkering (intervallen in spiegelbeeld) en in een combinatie van beide. Deze vier reeksen kunnen dan nog eens getransponeerd worden naar de elf andere halve tonen van het octaaf, zodat we 4 x 112 - 48 verschillende reeksen hebben. Dit is het stramien waarmee ritmisch en orkestraal gewerkt wordt. In de jaren 1920/1921 is hij in Amsterdam voor een meestercursus in muziekanalyse, en in 1925 treffen we hem voor de derde keer in Berlijn aan, dit keer in de Akademie der Künste. In 1933 reist hij naar Spanje, en het jaar daarop naar de Verenigde Staten om er aan de universiteit van Hollywood colleges te geven. Hij blijft wegens de Tweede Wereldoorlog in Amerika en sterft in Los Angeles op 13 juli 1951. |
| Bron: Componisten.net |
Aankomende concerten
| Datum | Orkest | Plaats | Werk | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| vr | 7 | februari | 2025 | 20:15 | Caecilia Camerata - Februari 2025 | Muziekcentrum van de Omroep, Hilversum | Verklärte Nacht |
| za | 8 | februari | 2025 | 20:15 | Caecilia Camerata - Februari 2025 | Dominicuskerk, Amsterdam | Verklärte Nacht |
| zo | 9 | februari | 2025 | 14:00 | Caecilia Camerata - Februari 2025 | Fentener van Vlissingenzaal, Utrecht | Verklärte Nacht |
Relevante links
Werken van Arnold Schönberg, klik op een werk voor informatie over uitvoeringen:
A Survivor from WarsawBegleitmusik zu einer licht spielszene
Fanfare for a Bowl Concert on Motifs of Die Gurre-Lieder
Friede auf Erden
Kammersinfonie nr. 1, opus 9
Kammersinfonie nr. 2, opus 38
Schein uns, du liebe Sonne
Sechs Orchesterlieder, opus 8
Suite in G “im alten Stile”
Theme und variationen, opus 43a
Theme und variationen, opus 43b
Verklärte Nacht
Pianokwartet nr. 1 van Johannes Brahms (arrangement)
Verwante componisten:
Berg, Alban
Brahms, Johannes
Mahler, Gustav
Strauss, Richard
Wagner, Richard
Webern, Anton
Andere schrijfwijzen:
- Arnold Schonberg
- A. Schönberg
Deze lijst met schrijfwijzen wordt automatisch gegenereerd uit zoektermen en externe concertagenda's en moet het mogelijk maken dat bezoekers die andere schrijfwijzen hanteren via zoekmachines toch deze pagina kunnen vinden.