|
| ||||||||
| Béla Bartók (25 maart 1881 - 26 september 1945) |
|---|
|
Het dorp waar Béla Bartók op 25 maart 1881 geboren werd, ligt vandaag op Roemeens grondgebied. In het Hongaars heet het Nagy Szent Miklos. Zijn vader was er schooldirecteur, en naar verluidt een meer dan middelmatig liefhebber-musicus. Hij stierf echter reeds toen Béla amper acht was. Zijn moeder, Paula Voit, was eveneens onderwijzeres en zijn eerste pianolerares. Na de dood van vader Bartók verhuisde het gezin herhaaldelijk, tot ze zich in 1893, toen Béla naar het gymnasium moest, in Pressburg vestigden. Daar kreeg hij piano- en harmonieles bij Laszlo Erkel. Intussen had Bartók reeds in 1891 zijn eerste openbaar optreden als pianist-componist gevierd. Na de middelbare studies is hij van 1899 tot 1903 ingeschreven in de Koninklijke Hongaarse Muziekacademie te Boedapest, en hij krijgt er pianoles van István Thomán en compositie bij Janos Koessler. Aanvankelijk stond Bartók sterk onder invloed van Brahms, Liszt en Richard Strauss; maar toen hij kennis maakte met de verbasterde bewerkingen van de Hongaarse volksmuziek van deze heren, bekeerde hij zich tot de muziek van Debussy, Schönberg en Stravinsky. In 1905 begint hij samen met Zoltán Kodály aan een verzameling volksmuziek uit de Donaulanden. Het is hoofdzakelijk aan hen te danken dat de volksliederenschat uit die landen tot de meest bestudeerde en best bewaarde van de wereld behoort, en dat de muziekopvoeding van de laatste decennia gretig kan putten uit deze voorraad. In 1913 reizen ze zelfs naar Noord-Afrika om er de Arabische boerenmuziek te bestuderen. In 1907 wordt hij pianoleraar en in 1917 oogst hij zijn eerste succes als componist. Daardoor volgen van 1923 tot 1938 concertreizen doorheen heel Europa en Amerika. Hij wordt lid van de Hongaarse-Academie der Wetenschappen en moet zijn baan als leraar opgeven voor zijn concertreizen, studie van het volkslied en voor zijn werk als componist. Omstreeks 1925 wordt zijn stijl eerder neo-classicistisch. In 1940 vestigt hij zich definitief in Amerika, waar de universiteit van Columbia hem het eredoctoraat in de muziek verleent. Ofschoon Bartók zich in de VS nooit heeft thuisgevoeld, werd hij er niet aan zijn lot overgelaten: de auteursvereniging 'Ascap' steunde hem financieel en Serge Koussevitzky bestelde het "Concert voor orkest". Hij bezweek in New York op 26 september 1945 aan leukemie. |
| Bron: Componisten.net |
Relevante links
Werken van Béla Bartók, klik op een werk voor informatie over uitvoeringen:
Cantana ProfanaConcert voor altviool en orkest
Concert voor orkest
Concert voor piano en orkest nr. 1
Concert voor piano en orkest nr. 2
Concert voor piano en orkest nr. 3
Concert voor viool en orkest nr. 1
Concert voor viool en orkest nr. 2
Danssuite
De Wonderbaarlijke Mandarijn
Divertimento voor strijkorkest
Four slowak folk songs
Két Kép, opus 10
Muziek voor snaarinstrumenten, slagwerk en celesta
Roemeense volksdansen
Suite nr. 2
Suite opus 14 (in arrangement van Dorati)
Vijf Hongaarse Schetsen, sz. 97
Verwante componisten:
Brahms, Johannes
Debussy, Claude
Kodály, Zoltán
Liszt, Franz
Strauss, Richard
Stravinsky, Igor
Andere schrijfwijzen:
- Bela Bartok
- B. Bartok
- Bartok
- B. Bartók
Deze lijst met schrijfwijzen wordt automatisch gegenereerd uit zoektermen en externe concertagenda's en moet het mogelijk maken dat bezoekers die andere schrijfwijzen hanteren via zoekmachines toch deze pagina kunnen vinden.