|
| ||||||||
| Zoltán Kodály (16 december 1882 - 6 maart 1967) |
|---|
|
Kodály werd geboren op 16 december 1882 in Keeskemét (Hongarije). In het gezin Kodály werd veel gemusiceerd, en al vroeg geraakte Zoltán zo geïnteresseerd, dat hij op eigen houtje in de muziekbibliotheek werken van grote componisten ging bestuderen. Hij waagde zich in 1898 al aan een mis voor koor en orkest. Zijn middelbare studies deed hij aan het gymnasium van Nagyzombat. In 1900 bekomt hij een studiebeurs om in Boedapest aan de universiteit te gaan studeren, en in 1902 wordt hij cello- en compositieleerling van Koessler aan de Muziekacademie van Boedapest, het hoogste muziekinstituut van Hongarije. In 1906 promoveert hij op een proefschrift over de Hongaarse volksmuziek, en het jaar daarop wordt hij leraar theorie en compositie aan de Muziekacademie, en in 1919 onderdirecteur. Na een studiereis doorheen Europa legt hij zich definitief toe op het verzamelen van volksliederen en -dansen. Samen met Béla Bartók graaft hij tot in de verste uithoeken van het land naar de restanten van volksliederen, gewapend met muziekpapier en opname-apparatuur. Daarnaast blijft hij actief als componist, vooral van liederen, kamermuziek en koorwerk. Met de "Psalmus Hungaricus" behoorde hij in één klap tot de wereldelite. Evenveel succes hadden daarna de "Hary Janos suite", het "Te Deum, de "Dansen uit Galánta" en het "Concerto voor orkest". Net zoals Bartók combineerde Kodály een grote activiteit als gevierd componist met die van wetenschappelijk onderzoeker naar de bronnen van een nationale volksmuziek in Hongarije. Als we hun stijl willen vergelijken, stellen we vast dat Kodály een eenvoudiger harmonie nastreeft, begrijpelijk voor wie door liefhebbers zingbare koormuziek tracht te schrijven. En hier staan we voor het derde luik van Kodály's carrière dat Bartók niet, of althans in veel geringere mate heeft: dat van pedagoog. Uitgaande van zijn vertrouwdheid met het Hongaarse volkslied en van de verworvenheden van de muziekpedagogische vernieuwingsbeweging in Europa (i.c. de Tonica-Do-methode of relatieve solmisatie: de grondtoon van de majeurladder heet steeds "Do"), bouwde hij een methode voor muziekopvoeding uit die begon bij het kind in embryonaal stadium en volledig uitgewerkt werd tot de componistenscholing. Kodály is de man die het klaarspeelde reeksen solfègelessen te schrijven die muzikale waarde hebben en prettig om zingen en spelen zijn. Zijn methode is in niets origineel, maar het resultaat van feeling voor wat kan gebruikt worden uit andere methodes. Door de gebrekkige coördinatie tussen de verenigingen van auteursrechten in Oost en West wordt de indrukt gewekt dat hij als eigen werk aan de man probeert te brengen wat hij van anderen heeft samengeraapt. De centralistische politieke structuur van Hongarije was voor Kodály een grote bondgenoot om zijn idealen te bereiken: hij kreeg van regeringszijde de opdracht een structuur uit te werken voor het muziekonderwijs en de muziek in het onderwijs. Terwijl Bartók in de Verenigde Staten ging wegkwijnen van heimwee, bleef Kodály in Hongarije, en bouwde er op de puinen van de Tweede Wereldoorlog een muziekonderwijs uit dat alle andere landen van Europa tot voorbeeld mag dienen. Hij overleed in Boedapest op 6 maart 1967. |
| Bron: Componisten.net |
Relevante links
Werken van Zoltán Kodály, klik op een werk voor informatie over uitvoeringen:
121 Genfi ZsoltárConcert voor orkest
Dansen uit Galánta
Hary Janos suite
Missa Brevis
Night in the Mountains voor vrouwenkoor
Psalmus Hungaricus
Turot eszik a cigany
Verwante componisten:
Andere schrijfwijzen:
- Zoltan Koday
- Zoltán Kodalý
- Z. Kodály
Deze lijst met schrijfwijzen wordt automatisch gegenereerd uit zoektermen en externe concertagenda's en moet het mogelijk maken dat bezoekers die andere schrijfwijzen hanteren via zoekmachines toch deze pagina kunnen vinden.