Sibelius' leven is niet bepaald voer voor biografen: 92 jaar lang (van 8 december 1865 tot 20 september 1957) verliep zijn leven rimpelloos en zonder sensatie, op het platteland met tussendoor internationale concertreizen, als gastdirigent. Hij was rustig en gelukkig getrouwd, en had geen vetes met collega's uit te vechten of slagen van het noodlot te overwinnen.

Aanvankelijk studeerde Sibelius rechten, om over te schakelen naar muziek. Hij studeerde in Helsinki, Berlijn en Wenen, en in 1897 werd hem een staatssalaris toegekend dat hem toeliet zich op zijn landgoed terug te trekken om al zijn tijd aan het componeren te wijden. Tussen zijn studies en dat staatsambt in gaf hij les in theorie en viool.

Tot het einde van zijn leven bleef hij muzikaal actief, maar de laatste 28 jaar componeerde hij niets meer, het gevolg van een overgevoeligheid en een overdreven neiging tot zelfkritiek.

Vooral in de Scandinavische en Angelsaksische landen wordt Sibelius als componist erg gewaardeerd. De meeste van zijn werken zijn Fins-nationaal geïnspireerd, wat tot uiting komt in heel wat titels: 7 symfonieën, een vioolconcerto, de symfonische gedichten "Kuolema" (= de dood), "Finlandia" en "Karelia". De beroemde "Valse Triste" is een deel van "Kuolema", naar een drama van Arvid Järnefelt, zwager van Sibelius.