Webpodium.nl
Online podium voor Nederlandse orkesten
Concertagenda Orkesten Podia Zoeken
Symfonie nr. 8 in G, opus 88 'Engelse symfonie' - Antonín Dvořák
Op 10 augustus 1889 schreef Dvořák aan zijn vriend Alois Góbl dat zijn hoofd vol ideeën was: "Wanneer men ze toch zo maar zou kunnen opschrijven! Maar ja, ik ben gedwongen het langzaam aan te doen, alleen al om gelijke tred met mijn hand te houden, en moge God voor de rest zorgen. Ik heb nu drie delen van een pianokwartet voltooid, en de finale zal binnen enkele dagen af zijn. Het gaat verrassend eenvoudig en de melodieën vloeien uit mij." 
Nadat Dvořák dit Pianokwartet in Es Op. 87 had voltooid, begon hij aan een nieuwe symfonie. Een duidelijk bewijs van zijn creatieve stemming en scheppingsdrang. In zijn buitenverblijf Vyškov kostte het de componist slechts 18 dagen om de schetsfase van deze symfonie af te ronden. Dvořák zei zelf dat hij met dit werk "een werk verschillend van alle andere symfonieën, met individuele gedachten op een nieuwe manier uitgewerkt" wilde schrijven. Inderdaad laat deze symfonie in G (die later bekend zou worden als achtste) een duidelijke breuk met het verleden zien. Niet alleen hanteert Dvořák de klassieke sonatevorm minder stringent, het melodische element treedt veel duidelijker naar voren; zeer persoonlijke muzikale gedachten, een stroom van lyrische invallen waarvan vele duidelijk Tsjechisch getint zijn, voeren de boventoon.

De Achtste Symfonie van Dvořák heeft als bijnaam 'De Engelse' gekregen. Echter geen van zijn symfonieën is zo'n persoonlijke weergave van zijn vaderland Tsjechië als deze. De bijnaam dankt de symfonie aan de Londense uitgever Novello. Na een lange strijd over financiële vergoedingen was het tussen Dvořák en zijn gebruikelijke uitgever Simrock tot een breuk gekomen. Dvořák bood de Achtste Symfonie aan Novello aan die de partituur, de partijen en een versie voor piano vierhandig in 1892 uitgaf. Zo kreeg deze puur Boheemse symfonie het predikaat "Engels".

Op 2 februari 1890 dirigeerde Dvořák zelf de premiere van zijn Achtste Symfonie in Praag. Twee maanden later werd hij benoemd tot lid van de Tsjechische Keizer Franz Joseph Academie voor Wetenschap, Literatuur en Kunst, waarna hij de symfonie aan deze Academie aanbood. Dit weerhield de componist er echter niet van de Achtste Symfonie een jaar later ook aan te bieden als 'proeve van bekwaamheid' aan de Universiteit van Cambridge die hem op 16 juni 1891 een eredoctoraat in de muziek verleende.

De symfonie opent met een feestelijk koraalachtig thema in de cello's. Al gauw neemt de fluit de leiding over en vormt de brug naar de krachtige thema's gebaseerd op de Boheemse volksmuziek. Het langzame deel is haast een miniatuur symfonisch gedicht over het Tsjechische boerenleven. Kleurrijk en uitermate afwissend. Het derde deel is een vrolijke, elegante wals. Voor het middendeel gebruikte Dvořák de melodie van de aria 'Zowel het jonge meisje als de oude man' uit zijn komische opera De halsstarrige uilskuikens. Dit hele deel zou door kunnen gaan als een van de Slavische dansen, zeker gezien de tempoversnelling in het coda. Het laatste deel opent met een krachtige fanfare waarin de celli het ritmische hoofdthema inzetten. Na een reeks knappe variaties leidt een snel coda tot het energieke slot van deze kleurrijke symfonie.

Uitvoeringen van Symfonie nr. 8 in G, opus 88 'Engelse symfonie' - Antonín Dvořák

OrkestReeksPeriodeWerken vanConcerten in
Ad Hoc Orkest Najaar 2011 jan 2012Borodin, Dvořák, Ljadow, MozartUtrecht
AJO Kerstconcert 2019 dec 2019Dvořák, Wagenaar, van BeethovenAmersfoort
AJO Nieuwjaarsconcert 2020 jan 2020Dvořák, Saint-Saëns, WagenaarAmersfoort
AJO November 2019 nov 2019Brahms, Dvořák, van BeethovenAmersfoort, Utrecht
AJO Zomerconcerten 2020 jul 2020Dvořák, Wagenaar, Wagner
Bellitoni Najaar 1992 okt 1992Debussy, Dvořák, StraussLeiden
Bellitoni Voorjaar 2021 jun 2021Dvořák, ElgarRotterdam
CMC Nijmegen Juli 2005 jul 2005Dvořák, Wagner, von WeberNijmegen
Con Brio December 2017 dec 2017Dvořák, Gershwin, GroféAmsterdam
Het Orkest 1992 Andriessen, Chávez, Dvořák, Glazoenov, Moncayo, Shostakovich, Tsjaikovski, Ximénez, de Falla
Het Orkest November 2021 nov 2021Andriessen, Dvořák, LisztAmsterdam, Utrecht
Het Orkest Voorjaar 2007 mrt 2007Brahms, DvořákAmsterdam, Utrecht
JON Januari 2014 jan 2014Berlioz, Dvořák, van BeethovenEnschede, Haarlem, Heerenveen
JON Pleinconcert 2014 mei 2014Berlioz, Bruch, Dvořák, Saint-SaënsAlmelo
KSO Juni 2024 jun 2024Dvořák, Katsjatoerian, SibeliusKerkrade
MIRA December 2019 dec 2019Dvořák, Krommer, van BeethovenBedum, Groningen
MIRA Voorjaar 1998 apr 1998 - jun 1998Andriessen, Brahms, DvořákBolsward, Groningen, Oslo (Noorwegen)
MIRA Voorjaar 2008 jun 2008Brahms, DvořákGroningen, Leeuwarden
Nesko 2024 apr 2024Dvořák, Rota, van de PollAmsterdam, Eindhoven, Groningen, Leiden, Middelburg, Nijmegen, Sint Nicolaasga, Utrecht
NHJO Voorjaar 2003 apr 2003Dvořák, Liszt, Moessorgski, RavelAmsterdam, Castricum, Hoorn
NHJO Voorjaar 2023 feb 2023Dvořák, Wagenaar, van BeethovenAlkmaar, Amsterdam, Hoorn
OGSO Voorjaar 2012 mrt 2012Dvořák, Grieg, SibeliusEmmerich (Duitsland), Zutphen
OGSO Voorjaar 2016 apr 2016Dvořák, RachmaninovDoetinchem, Zutphen
ONSO Mei 2024 mei 2024Brahms, Dvořák, WagenaarBremen (Duitsland), Enschede
OvU Juni 1997 jun 1997Bosmans, Debussy, Dvořák
OvU Juni 2008 jun 2008Dvořák, van Beethoven
OvU November 2014 nov 2014DvořákUtrecht, Zeist
Philharmonie Mei 2016 mei 2016Dvořák, Katsjatoerian, MartinssonAmsterdam, Utrecht
RSO-R'dam Juni 2017 jun 2017Dvořák, WagnerRotterdam
VSSO Jubileumconcert 30 Jaar VSSO mrt 2013Bizet, Delibes, Dvořák, Offenbach, Puccini, Rossini, Strauss jr.Loenen aan de Vecht, Maarssen
VU-kamerorkest Voorjaar 2024 mrt 2024Brahms, DvořákAmsterdam, Utrecht
WSKOV Lenteconcerten 2011 Dvořák, Haydn, Sandström
WSKOV Lenteconcerten 2021 Dvořák
WSKOV Winterconcerten 2021 dec 2021DvořákWageningen